|
Lees voor
 |
In tegenstelling tot Schiphol kan de gezondheidszorg geen vluchten schrappen (volkskrant.nl
Een zeer herkenbaar verhaal van collega huisarts Danka Stuijver:
In tegenstelling tot Schiphol kan de gezondheidszorg geen vluchten schrappen
Iedereen in Nederland is zich bewust van de problemen op Schiphol. Eindeloze wachtrijen voor de incheckbalie, opstootjes bij security, vliegtuigen die zonder passagiers terugvliegen naar de luchthaven waar het personeel de drukte nauwelijks aankan; de kranten staan er vol mee. Het staat in schril contrast met de aandacht voor de wachtrijen in de gezondheidszorg waar 120 duizend mensen wachten op een behandeling in het ziekenhuis en zo’n 80 duizend wachten op psychische hulp. Zouden we al deze wachtenden in rijen zetten dan waren, naast de luchthaven zelf, ook alle start- en landingsbanen gevuld. Gevuld met mensen die niet uren, maar maanden moeten wachten.
Grondpersoneel
VVD-Kamerlid Daniel Koerhuis plaatste een selfie op Twitter toen hij op Schiphol sprak met gedupeerden in de wachtrij. ‘Vreselijke verhalen aangehoord’, zo twitterde hij met gevoel voor drama. Als hij naar de verhalen van patiënten in de zorgwachtrij zou luisteren, dán zou hij vreselijke verhalen horen. Dat doen wij huisartsen dagelijks. Want de zorgwachtrijen beginnen en eindigen bij ons. Wij zijn het grondpersoneel van de gezondheidszorg. We zeulen met onze patiënten zoals bagagebandmedewerkers met koffers. Op zoek naar een plekje in het ruim van een ziekenhuis dat voller en voller raakt.
Wij moeten besluiten wie versneld mag inchecken en vooral wie niet. Wij krijgen steeds vaker koffers retour gezonden die de plaats van bestemming niet helemaal of helemaal niet hebben bereikt. We krijgen taken van piloten en stewardessen op ons bordje waardoor ons eigen werk in de verdrukking komt. Wij krijgen boze en bange mensen aan de balie die vertwijfeld vragen: ‘Maar heb ik dan geen recht op zorg? Ik heb toch mijn hele leven netjes mijn zorgpremie betaald?’
In de zorgwachtrij stapelen de verantwoordelijkheden en taken voor huisartsen zich op. Het is niet verwonderlijk dat een deel van hen stopt met het vak. Ze worden bedrijfsarts, verzekeringsarts, leefstijlcoach, medisch adviseur bij een zorgverzekeraar of kwaliteitsmedewerker bij VWS. Weg van Schiphol. Weg uit de chaos. Weg uit de vuurlinie van het zorginfarct.
Grens
Gelukkig voor Nederland zet het overgrote deel van de huisartsen zich nog steeds elke dag met hart en ziel in voor hun vak en willen zij dat ook blijven doen. Maar of je huisartsen nou vergelijkt met een duizenddingendoekje of, positiever, een Zwitsers zakmes, voor beide geldt dat er een grens zit aan de mogelijkheden en inzetbaarheid. En die grens is bereikt.
In tegenstelling tot Schiphol kan de gezondheidszorg geen vluchten schrappen. In tegenstelling tot Schiphol wordt het wegwerken van wachtlijsten niet alleen bemoeilijkt door schaarste, maar ook door tegengestelde belangen en het principe dat de zorg niet mag ‘groeien’. In tegenstelling tot Schiphol lijkt in de zorg niemand eindverantwoordelijk. Verschillende instanties wijzen naar elkaar, naar de zorgverzekeraars, naar de minister en vervolgens naar het zorgveld zélf, waar zorgverleners maar een tandje moeten bijzetten.
Schipholbaas Dick Benschop gaf tijdens een hoorzitting met de Tweede Kamer aan dat de oorzaak verder gaat dan simpelweg te weinig personeel: ‘Er is te lang gefocust op kosten, nu is het tijd voor kwaliteit.’ Zinnige woorden waarbij ook weer een parallel kan worden getrokken met de zorg. Ook daar moet alles efficiënter en doelmatiger. In plannen om dat te bewerkstelligen komt steevast ‘de huisarts’ voor.
Actievoeren
Want huisartsen zijn goedkope en efficiënte krachten. Ze beantwoorden al jaren 95 procent van de zorgvraag voor 5 procent van het totale zorgbudget. De juiste zorg op de juiste plek komt neer op goedkope handen die steeds complexere zorg verlenen, waardoor de toegankelijkheid voor ‘echte’ huisartsenzorg in het gedrang komt. Het beroep dat door diverse partijen wordt gedaan op de huisartsen, zowel in de huisartspraktijken overdag als op de huisartsenposten in de avond-, nacht- en weekenduren, overstijgt het aanbod.
Op 1 juli gaan huisartsen actievoeren. Niet voor zichzelf. Niet voor meer geld. Ze strijden voor behoud en afbakening van hun vak. Voor het behoud van ons solidaire en toegankelijke zorgstelsel waarin de huisarts niet alleen een unieke, maar ook cruciale schakel vormt. Want je hoeft geen Einstein te zijn of zelf geregeld bij je huisarts te komen om het belang in te zien van een goed functionerende eerste lijn.
Als we in de Nederlandse gezondheidszorg hoog willen blijven vliegen, dan moeten er voor het grondpersoneel concrete en afdwingbare afspraken komen. ‘Iedereen een huisarts’, ook over tien jaar, dat is het doel. En dat is het waard om voor te knokken.
Danka Stuijver werkt als huisarts. Zij schrijft om de week een wisselcolumn met Harriet Duurvoort.